Çocuklara Olumsuz Duyguları Konusunda Nasıl Yardım Edebiliriz?

Salih Deniz
2 min readOct 3, 2022

Bazen ebeveynler baş edemeyecekleri düşüncesiyle, çocuklarını olumsuz duygulardan/olaylardan uzak tutmaya çalışırlar.

Örneklerle açıklamak gerekirse;

  • Çocuğunun canı yandığında hemen çocuğun dikkatini başka (Aaa bak oyuncak var burada!) yöne çekebilir,
  • Çok sevdiği balığı öldüğünde üzülmesin diye hemen yenisini alabilir,
  • Sokakta köpekten korkacağını düşündükleri için sürekli olarak yollarını değiştirebilirler.

Ancak bu davranışlar çocuklara sadece kaygıdan kaçınmayı öğretir. Kaçınma ise kaygının devam etmesinde etkisi en çok olan davranış biçimidir. Çocuk da ebeveynlerinden öğrendiği bu hatalı çözümleri içselleştirir. Dolayısıyla sorunlarla mücadele etmek yerine onlardan kaçınarak kaygının devamını sağlar. Asıl yapılması gereken bu duygu veya olaylarla güvenli biçimde yüzleşmek olmalıdır.

Peki nasıl yapmalı?

Öncelikle sizin bu olumsuz duygularla/olaylarla baş etmeyi olabildiğince öğrenmiş olmanız gerekiyor. Endişeli bir çocuğun en son ihtiyaç duyacağı şey yine endişeli bir ebeveyndir. Çocuk karşısında sakin ve güvenilir bir yetişkin görürse kendisini güvende hissedecektir.

İkinci olarak çocuğun duygusunu anladığımızı göstermemiz ve bu duyguyla veya uyaranla güvenli bir biçimde yüzleşmesini sağlamamız gerekiyor. Yukarıdaki örneklerden gidersek;

  • Düşünce canın çok yanmış olmalı, biraz da dizin kanamış. Ama merak etme ben yanındayım, şimdi gel yaran ile ilgilenelim…
  • Balığın öldüğü için çok üzgünsün, bu çok normal. Sen onu çok seviyordun, uzun zamandır da çok iyi bakıyordun. Ben de gerçekten çok üzüldüm. Balığın için küçük bir tören yapmamızı ister misin?
  • Köpeklerden biraz korkuyorsun ama merak etme ben yanındayım, istersen çok yaklaşmadan uzağından geçebiliriz. Bak biraz karnı açıkmış gibi görünüyor, yarın marketten mama alıp ona vermeye ne dersin?

Yüzleşmekten bahsetmişken, bu konuda hatalı davranışlara çok rastlıyoruz. Örneğin denize girmekten korkan bir çocuğu kucağa alıp şaka niyetine kahkahalar eşliğinde denize atmak… Oyun parkında yalnız oynamaya alışsın diye çocuğun görmediği bir anda saklanıvermek gibi…

Olması gereken yüzleşme şekli kademeli bir şekilde, çocuğun güvenlik hissine zarar vermeden ve mutlaka çocuğun onayıyla gerçekleştirilmelidir.

--

--

Salih Deniz

uzman psikolog, amatör fotoğrafçı, üşengeç gezgin…