Ceza Yalan Söyleme Davranışını Nasıl Etkiliyor?
Genelde kendimizi çok dürüst insanlar olarak görme eğilimindeyiz. Biraz düşündüğümüzde gündelik hayatta ufak tefek birçok yalan söyleme davranışı gösteriyoruz. Bunları “beyaz yalanlar” olarak isimlendiriyor ve unutuyoruz.
İşin ilginci de çocuklarla yapılan bazı çalışmalarda yalan ve zeka arasında pozitif bir ilişki olduğunu görülmüş. Yani zeki çocuklar daha çok yalan söyleme eğiliminde oluyorlar. Fakat bu başka bir konu.
Asıl konumuza gelirsek; Bazı ebeveynler çocukları yalan söylediğinde onları cezalandırma eğiliminde olabiliyor. Ancak yapılan bir çalışma gösteriyor ki cezalandırmak, bu davranış üzerinde beklenen etkiyi yapmıyor.
Araştırmacılar yaşları 4–8 arasında değişen 372 çocuk üzerinde cezalandırmanın etkilerine bakmışlar. Sonuçlar, çocuklar cezalandırılmakla tehdit edilirse, daha çok yalan söyleme eğiliminde olduklarını gösteriyor. Ancak çocuklar yetişkinin memnun olacağını düşünürse doğruyu söyleme olasılığı artıyor. (Araştırmanın detaylarını okumak isterseniz tıklayın.)
Uzun lafın kısası, çocuğunuzun yalan söylemesini istemiyorsanız hatalarına karşı aşırı tepkiler vermemeniz gerekiyor. Bunun yerine daha anlayışlı olup, yaptığı hatanın telafisi konusunda yol göstermeniz gerekiyor. Bağırmak, öfkelenmek, cezalandırmak gibi tepkiler, ileride çocuğun yaptığı hataları gizleme eğilimini arttırıyor.
