Düşündürücü Sonuçlarıyla “Olumsuz Çocukluk Deneyimleri” (ACE) Araştırması

Salih Deniz
2 min readMay 1, 2024

Adverse Childhood Experiences (ACE), çocuklukta yaşanan olumsuz deneyimlerin gelecekte yetişkin sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen geniş çaplı bir dizi araştırmanın ismi. 1998 yılında Dr. Vincent Felitti ve Dr. Robert Anda tarafından büyük bir çalışma ile gerçekleştirilmiş ve sonuçlarıyla devrimsel bir araştırma olmuştur.

ACE anketi, bireylerin çocukluklarında yaşadıkları fiziksel, duygusal ve cinsel istismar; duygusal ve fiziksel ihmal; ev içinde şiddet, aile içi madde bağımlılığı, mental hastalık, anne-babanın ayrılması ve hapse girmiş aile üyesinin bulunması gibi durumları içeren 10 sorudan oluşuyor. Katılımcılar, bu yaşadıkları her bir deneyim için birer puan alıyorlar. Anketten toplamda on soru üzerinden maksimum on puan alınmakta. Alınan toplam puan kişinin ACE skorunu oluşturuyor.

Bulunan sonuçlara göre, ACE skoru yüksek olan bireylerde kronik sağlık problemleri, mental hastalıklar, madde bağımlılığı ve sosyal sorunların daha yaygın olduğu görülmüştür.

Örnek bazı bulgular şu şekilde;

  • ACE puanı 4 olan kişiler, puanı sıfır olan kişilere kıyasla 4 katı yüksek kanser riski taşımaktadır.
  • Artan her bir ACE puanı otoümmin hastalık nedeniyle hastanede yatma olasılığı yüzde 20 artırmaktadır.
  • ACE puanı 4 olan birinin sıfır olan kişiye oranla yüzde 460 daha fazla depresyon geçirme olasılığı bulunmaktadır.
  • ACE puanı 6 ve üzeri olması yaşam süresini 20 yıl kısaltmaktadır.
  • Yüksek ACE skoruna sahip bireylerin eğitim ve iş performansında düşüklükler, daha fazla iş günü kaybı ve genel olarak düşük sosyoekonomik başarı gösterdiği görülmüştür.

Kısacası Olumsuz Çocukluk Deneyimleri Araştırması, sonuçlarıyla çocukluk döneminde yaşadığımız travmaların ileride de yakamızı bırakmadığını gösteren üzücü, hatta şok edici bir araştırma.

ACE araştırmasının sonuçları, çocukluk çağı deneyimlerinin uzun vadeli sağlık üzerinde derin etkileri olabileceğini göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Bu nedenle, çocukluk çağında yaşanan olumsuz deneyimlerin önlenmesi ve bu deneyimlerden etkilenen bireyler için destek sistemlerinin geliştirilmesinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Sağlık politikaları, eğitim sistemleri ve toplumsal destek mekanizmalarının, ACE sonuçlarına dayanarak şekillendirilmesi, toplum sağlığının ve bireylerin yaşam kalitesinin artırılmasında kritik bir rol oynayabilir.

Not: Ölçeğin Türkçe formunu indirmek için tıklayın. Daha detaylı bilgi almak için “Kesintiye Uğrayan Çocukluk” kitabını okuyabilirsiniz.

--

--

Salih Deniz

uzman psikolog, amatör fotoğrafçı, üşengeç gezgin…